Մինչև ե՞րբ, հա ՛յ պատմաբաններ, դուք մնաք պատմության լուսանցքում
Հա՛յ պատմաբաններ, ճարտարապետնե՛ր ու ճարտարապետության պատմաբաններ, պարզվում է՝ «վրացիները մի քանի անգամ գրավել են Անին և իրենց ոճով կառուցել են տաճարներ»:
Վրաց պատմաբանները Անիի անունը փոխել են և կոչում են ԱՆԻՍԻ, անգամ Դվինի անունն են վրացականացրել՝ ԴՎԻՆԻՍԻ, Տայքը՝ ՏԱՈՍԻ...
Հա՛, մի հետաքրքիր պատմական նկրտումներ հետապնդող փաստ ևս. այսօր վրացիների մոտ շատ տարածված է աղջիկների ԱՆԻ անունը:
Հայոց Բագրատունիների մի թևը 9-րդ դարից մինչև 1801 թիվը թագավորել է Վրաստանում, իսկ մենք այդ մասին ծպտուն անգամ չենք հանում:
Վրաց Թամար թագուհու ժամանակաշրջանում Իվանե (հայկական Հովհաննես) Զաքարյանը և Զաքարե (Զաքարիա) Զաքարյան իշխանական տոհմի եղբայրները սելջուկների ներխուժման ժամանակ ստեղծում են հայ- վրացական միավորված թագավորություն և հետ են մղում սելջուկներին: Զաքարյան եղբայրների թագավության սահմանները գրեթե համընկնում էին Բարգրատունիների թագավորության սահմաններին:
Զաքարյանների մայրաքաղաքը Բագրատունյաց մայրքաղաք ԱՆԻՆ էր:
Եղբայրներից Հովհաննեսն իր անունը հարմարեցնում է վրացերեն արտասանությանը՝ Իվանե, դառնում է ուղղափառ եկեղեցու հետևորդ՝ վրացադավան, և իր բաժին տարածքներում տարածում է վրացադավանությունը և արդեն կառուցված և նոր կառուցվող Հայկական եկեղեցիների վրա վրացերեն արձանագրություններ է գրել տալիս:
Այստեղ ընդհատեմ պատմությունը և անդրադառնամ վրացիների ոտնձգություններին և ախորժակին,
վրաց պատմագրությունն այդ հայ-վրացական դաշնային պետություն -թագավորությունը համարում է զուտ վրացական և Հայոց տարածքում եղած ճարտարապետական բոլոր հուշարձանները` վրացական:
Բա, էս ու՞ր են հայ պատմաբանները, ես քանի հոդված գրեմ, որ իմ հոդվածները գիտական, և որ առավել կարևոր է, քաղաքական արժեք ունենան:
Անիսի, Դվինիսի, Տաոսի, Էրիվան ...
Մինչև ե՞րբ, հայ պատմաբաններ, դուք մնաք պատմության լուսանցքում:
Մարի ԲԱՐՍԵՂՅԱՆ-ԽԱՆՋՅԱՆ
Գրող, հրապարակախոս
Հեղինակի նյութեր
Մեկնաբանություններ
Ասում են...
-
Ասում են… Ինչո՞ւ մենք 2020 թվականին այդ պատերազմը չկանխեցինք։ Չէ՞ որ կարող էինք կոշտ զգուշացնել Ադրբեջանին, որ ուժային լուծում թույլ չենք տա։ Եվ ոչինչ էլ չէր լինի
-
Ասում են… Եթե չլիներ մեր չարամիտ միջամտությունը, ապա հայերի բացարձակ մեծամասնությունը, ըստ Սան Ստեֆանոյի պայմանագրի, հայտնվելու էր Ռուսաստանի պաշտպանության ներքո
-
Ասում են… Պարադիգմի կտրուկ փոփոխությունը և անցումը դեպի Եվրամիության հարթակ, մեր կարծիքով, անխուսափելիորեն կապված կլինի ՀՆԱ-ի անկման և հայկական բիզնեսին, տնտեսությանն ու Հայաստանի հասարակ քաղաքացիների կենսամակարդակին լուրջ հարվածների հետ։
-
Ասում են… Դոնալդ Թրամփի գլխավորած հանրապետական վարչակազմի ԱՄՆ-ում իշխանության վերադարձով Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո միջազգային գործընթացների Վաշինգտոնի ըմբռնումը նոր հարթություն է ձեռք բերել: Հունվարի 15-ին Սենատում այս հարցի վերաբերյալ նոր պետքարտուղար Մարկո Ռուբիոն շատ խոսուն հայտարարություններ արեց։
-
Ասում են Եթե ինչ-որ մեկը սեփական պատմությունը խեղաթյուրում է թշնամու բարեհաճությանը արժանանալու համար, նա հարգանքի արժանի չէ: Թուրքիան Հայաստանի հավերժական թշնամին է, նրանք հավերժական անեծքի տակ են հայոց կոտորածը կազմակերպելու համար:
-
Ասում են… «Զանգեզուրի միջանցքը» ներկայիս տեսքով մաքուր թուրքական պրոյեկտ է: Այդ միջանցքով Ադրբեջանը ոչնչից ստանալու է տարեկան 1,5 մլրդ դոլար եկամուտ, իսկ Թուրքիայի առջև բացվելու են Կասպից ծովի դարպասները, և մուտք է գործելու Կենտրոնական Ասիա
-
Ասում են Ռուսաստանի նախագահ Պուտինը Զանգեզուրի միջանցքի մասին ոչ մի նոր բան չի ասել Ղարաբաղյան երկրորդ պատերազմից հետո, որն ավարտվել է 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի հայտարարությամբ։ Միևնույն ժամանակ, հայտնի չէ, թե այս հարցում Հայաստանը, Ադրբեջանը, Իրանը, Ռուսաստանն ու Թուրքիան ինչպես են «ընտելանալու» միմյանց:
-
Ասում են… Ռուսաստանի տարածքին հեռահար ճշգրիտ զենքերով հարվածներ հասցնելու հնարավորություն ՈՒկրաինայի ԶՈՒ-ն չունի, հետևաբար, եթե հայտարարվում է, որ ՈՒկրաինային թույլատրվում է նման հարվածներ հասցնել, ապա դա նշանակում է, որ ՆԱՏՕ-ն ուղիղ մտնում է կոնֆլիկտի մեջ Ռուսաստանի հետ
-
Ասում են… Վլադիմիր Պուտինի այցն Ադրբեջան պատմական իրադարձություն էր, քանի որ այն նշանավորեց Հարավային Կովկասում Ռուսաստանի գլխավոր դաշնակցի փոփոխությունը։ Ավելի քան 30 տարի Հայաստանն այդպիսի դաշնակից էր, բայց հիմա որոշել է անցնել Արևմուտքի կողմը՝ ներառյալ Ֆրանսիան, ԵՄ-ը և ԱՄՆ-ը
-
Նիկոլն արգելել է իրեն նկարել Արարատների ֆոնին Ըստ մերձնիկոլական շրջապատից տարածվող լուրերի` կապիտուլյանտ ոչնչությունը հրահանգել է իր աշխատակազմի լուսանկարիչներին և օպերատորներին իրեն չպատկերել Արարատ լեռների ֆոնին:
-
Ասում են… Մի շարք երկրներում, ցավոք, նաև Հայաստանում մեծ խանդավառություն չկար այն հարցում, որ Ռուսաստանն ինչ-որ կերպ վերահսկեր Հայաստանով լոգիստիկ ճանապարհը Նախիջեւանի և Ադրբեջանի հիմնական տարածքի միջև։ Այստեղ, նախ և առաջ, Թուրքիայի շահն է
-
Ասում են… Ես հստակ ասել եմ՝ նյութական որևէ ակնկալիք, կլինի կազմակերպություն կամ անձ, եթե ինքը ներգրավված է այս շարժմանը, չի կարող ունենալ, սկսած ինձնից, փոխարենը՝ մենք բոլորս կստանանք Հայրենիք ու Պատիվ
-
Ասում են… Հիմա մենք բավականին բարդ շրջան ենք ապրում մեր բարեկամ, եղբայրական Հայաստանի հետ հարաբերություններում։ Դա նույնիսկ ավելին է, քան եղբայրականը, քանի որ այստեղ ավելի շատ հայեր են ապրում, քան՝ բուն Հայաստանում
-
Ասում են Մարտի 8-ից առաջ Մեծ Բրիտանիայի և ԱՄՆ-ի դեսպանատները զգուշացնում էին իրենց քաղաքացիներին զգույշ լինել Մոսկվայում՝ չասելով, թե ինչ է կատարվում
-
Ասում են… Իհարկե, Բրյուսելը շահագրգռված է Հայաստան-ՀԱՊԿ կապի թուլացմամբ, իսկ Դաշինքի պաշտոնական խոսնակները մեկ անգամ չէ, որ հանրային լավատեսություն են հայտնել ՆԱՏՕ-ի հետ մերձեցման Հայաստանի հեռանկարների վերաբերյալ
Տարածաշրջանային
Հայաստանն ի վիճակի չէ բալանսավորված տնտեսական հարաբերություններ ունենալ Թուրքիայի հետ. չունի դրա ներուժը
2024 թ. Հայաստանը Թուրքիայից ներմուծել է 336 մլն ԱՄՆ դոլարի ապրանք, մինչդեռ արտահանումը չի հասել անգամ 0,5 մլն դոլարի:Անգամ փակ սահմանների պայմաններում իրականացվող հայ-թուրքական առևտրաշրջանառության տվյալները վկայում են՝ Հայաստանն ի վիճակի չէ բալանսավորված տնտեսական հարաբերություններ ունենալ Թուրքիայի հետ:
Չունի դրա ներուժը...
